کارخانه ذوب آهن

تاریخچه شرکت ذوب آهن

شرکت سهامی ذوب آهن اصفهان اولین تولیدکننده محصولات فولادی ساختمانی در ایران و یکی از بزرگ‌ترین صنایع زیربنایی کشور است که در سال 1346 عملیات اجرایی آن آغاز و در سال 1350 با ظرفیت 550 هزار تن به بهره‌برداری رسید. طرح تصویب این کارخانه توسط مجلس شورای ملی به سال 1344 برمی‌گردد. تا سال 1369، با احداث و توسعه واحدهای کک سازی، آگلومراسیون، کوره بلند، فولادسازی، نورد، کارگاه اکسیژن و نیروگاه، ظرفیت تولید این مجموعه به 2 میلیون تن در سال افزایش یافت. سپس در سال 1391 به‌منظور افزایش ظرفیت و ایجاد تعادل بین واحدهای فولادسازی و حوزه تولید چدن، طرح‌هایی از قبیل باتری کک سازی شماره 3، آگلومراسیون شماره 4، کوره بلند شماره 3 و نیروگاه 110 مگاواتی به بهره‌برداری رسیدند و ظرفیت تولید به 3.6 میلیون تن در سال رسید.

 

خط تولید کارخانه ذوب آهن اصفهان

خط تولید این کارخانه شامل واحدهایی به شرح زیر است:

آگلومراسیون

این واحد شامل چهار بخش است که عبارت‌اند از:

• انبار مواد خام
• کارگاه بونکرهای مواد آماده
• کارگاه پخت
• کارگاه تولید آهک

 

از وظایف واحد آگلومراسیون می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ذخیره‌سازی و ارسال مواد اولیه موردنیاز برای واحدهای مختلف تولیدی
• تولید آگلومره مطابق شرایط فنی به‌منظور مصرف در واحد کوره بلند
• تولید آهک پخته به‌منظور مصرف در واحدهای فولادسازی و آگلومراسیون
• تولید آهن اسفنجی به‌منظور مصرف در واحد فولادسازی

 

تولیدات کک و مواد شیمیایی

در این واحد کک موردنیاز کوره بلند تولید می‌شود تا از آن به‌عنوان منبع اصلی تأمین حرارت و عامل احیاکننده در کوره استفاده شود. این واحد از 3 بخش زیر تشکیل شده است:

• کارگاه زغال
• کارگاه کک
• بازیابی مواد شیمیایی

 

کوره بلند

وظیفه اصلی این واحد تولید چدن مذاب به‌منظور استفاده در واحد فولادسازی است. این واحد شامل بخش‌های زیر است:

• کارگاه کوره بلند: تولید چدن از مواد اولیه شامل سنگ‌آهن، آگلومره، گندله، کک و کمک‌ذوب‌ها.
• کارگاه سرباره: تبدیل سرباره مذاب به سرباره جامد دانه‌بندی شده.
• کارگاه چدن‌ریزی: تولید شمش چدن جامد با آنالیز موردنظر.
• کارگاه تأسیسات بونکرها: ذخیره‌سازی مواد اولیه و ارسال به کوره بلند.
• کارگاه تعمیر پاتیل: تزریق پودر زغال برای صرفه‌جویی در مصرف کک.

 

فولادسازی

هدف اصلی این واحد، تبدیل چدن مذاب تولیدی در واحد کوره بلند به شمش فولادی با آنالیز و ابعاد مناسب برای ارسال به کارگاه‌های نورد است. واحد فولادسازی کارخانه ذوب آهن شامل بخش‌هایی به شرح زیر است:

• کارگاه کنورتور و میکسر: تبدیل چدن مذاب حاصل از کوره بلند به فولاد مذاب با آنالیز مناسب برای ریخته‌گری.
• کارگاه ریخته‌گری مداوم: تبدیل فولاد مذاب به شمش‌های مورداستفاده در خط نورد.
• کارگاه آماده‌سازی شمش: انبار کردن شمش‌ها و کنترل کیفی آن‌ها قبل از ارسال به واحد نورد.

 

نورد

در این واحد، شمش‌های تولیدشده در واحد فولادسازی توسط غلتک‌های شکل‌دهی به مقاطع فولادی نهایی ازجمله میلگرد، تیرآهن، نبشی، ناوانی و غیره تبدیل می‌شوند. واحد نورد این کارخانه حاوی بخش‌های زیر است:

• کارگاه نورد 300: تولید میلگردهای ساده و آجدار از سایز 12 تا 40 و نبشی‌های بال مساوی سایز 4 تا 7.
• کارگاه نورد 350: تولید محصولات به‌صورت شاخه‌ای در سایزهای 16 تا 32 و در حالت کلاف در سایزهای 5.5 تا 12.
• کارگاه نورد 500: تولید تیرآهن‌های IPE در سایزهای 12 تا 18، تیرآهن‌های IPN، تیرآهن سبک صادراتی سایز 14، نبشی بال مساوی سایز 8 تا 10، ناودانی سایز 14 تا 20 و میلگردهای با قطر 40 تا 60 میلی‌متر.
• کارگاه نورد 650: تولید ریل راه‌آهن و مترو، تیرآهن هاش سایزهای 14 تا 30، تیرآهن‌های IPE سایز 16 تا 30، تولید انواع تسمه و ناودانی و میلگردهای سایز بالا و تولید آرک معدنی.

محصولات کارخانه ذوب آهن اصفهان

یکی از متنوع‌ترین سبد محصولات در بین تولیدکنندگان فولادی کشور به کارخانه ذوب آهن اصفهان اختصاص دارد. محصولات این کارخانه در چهار گروه زیر قرار می‌گیرند:

• محصولات ساختمانی و صنعتی
• محصولات فرعی
• آرک معدن
• ریل ملی

محصولات ساختمانی و صنعتی

تیرآهن

تیرآهن‌های ذوب آهن اصفهان مطابق استاندارد DIN1025 در ابعاد، وزن و مقادیر ایستایی، استاندارد EN10034 در رواداری‌ها و استاندارد EN10025-2 در آنالیز شیمیایی و مشخصات فنی تولید می‌شوند. مشخصات فنی این محصولات به شرح زیر است:

• تیرآهن بال نیم پهن موازی IPE با علامت مشخصه I-2 در سایزهای 12 تا 30 و گریدهای St37، St44 و St52.
• تیرآهن نیمه سبک بال نیم پهن موازی با علامت مشخصه I-7 در سایزهای 14 تا 20 و گریدهای St37، St44 و St52.
• تیرآهن IPN در سایزهای 12، 14 و 20 و گریدهای St37، St44 و St52.
• تیرآهن بال‌پهن موازی وزن متوسط یا هاش متوسط IPB با علامت مشخصه I-5 در سایزهای 14، 16، 18، 20 و 30.
• تیرآهن بال‌پهن موازی وزن سبک یا هاش سبک IPBL با علامت مشخصه I-4 در سایزهای 14، 16، 18، 20 و 30.

 

میلگرد و مفتول

میلگردهای این کارخانه در دو حالت ساده و آجدار تولید می‌شوند. میلگردهای آجدار نیز حاوی دو نوع آج دوکی و آج یکنواخت هستند که هرکدام از این دو هم به‌صورت‌های آج مارپیچ و جناغی تولید می‌شوند. مفتول‌های ذوب آهن نیز در دو نوع ساختمانی و صنعتی تولید و عرضه می‌شوند.

مشخصات فنی محصولات میلگرد و مفتول ذوب آهن اصفهان عبارت است از:

• میلگردهای ساده و آجدار در سایزهای 8 الی 36.
• مفتول‌های فولادی در سایزهای 5.5 الی 14.

 

نبشی و ناودانی

نبشی‌های تولیدی کارخانه ذوب آهن از نوع بال مساوی و مطابق با استاندارد 13968-1 ایران و معادل استاندارد EN10056 در ابعاد، وزن مقادیر ایستایی و رواداری‌ها تولید می‌شوند. مشخصات این محصولات به‌صورت زیر است:

• سایزهای نبشی از 40 الی 150.
• ضخامت نبشی از 4 الی 12.
• گرید فولاد St33، St37، St44 و St52.

 

ناودانی‌های این کارخانه در حالت بال شیب‌دار و بال موازی مطابق استاندارد 4477 ایران و معادل با استاندارد GOST8240، EN10279 و DIN1026 در ابعاد، وزن، مقادیر ایستایی و رواداری‌ها و استاندارد EN10025 در آنالیز شیمیایی و مشخصات فنی تولید می‌شوند. مشخصات این محصولات به‌صورت زیر است:

• سایز ناودانی از 12 الی 20.
• گرید فولاد St37، St44 و St52.

 

انواع شمش

در کارخانه ذوب آهن شمش‌های فولادی در ابعاد 100*100، 125*125، 130*130، 150*150، 200*200، 250*250 و 320*250 میلی‌متر و طول 4 تا 12 متر تولید می‌شوند. این شمش‌ها در گریدهای S235JR، S275JR، S355JR، CT-1SP تا CT-5SP، RSt34-2، 28Mn4، CK45 و... قابل‌تولید هستند.

 

محصولات فرعی

محصولات فرعی کارخانه ذوب آهن حاصل واحدهای کک و مواد شیمیایی، بخش کوره بلند و فولادسازی هستند. ازجمله این محصولات فرعی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سرباره از کوره‌های بلند
• آهک‌های میکرونی و پخته‌شده از بخش آگلومراسیون
• لجن صنعتی کنورتور و سرباره کنورتور از بخش فولادسازی
• گوگرد جامد، سولفوریک اسید، قطران زغال‌سنگ، سولفات آلومینیوم، بنزول خام، تولوئن و بنزن از بخش کک و مواد شیمیایی

 

آرک معدن

در کارخانه ذوب آهن اصفهان، آرک معدن تیپ‌های V21 و TH36 مطابق استاندارد DIN 21530 و در گریدهای St55 و 31Mn4 تولید می‌شود که استحکام تسلیم آن‌ها بین 340 تا 350 مگاپاسکال و استحکام کششی نهایی آن‌ها 550 مگاپاسکال است. میزان ازدیاد طول این محصولات نیز به ترتیب 17 و 18 درصد است.

 

ریل ملی

ریل ملی مورداستفاده در خطوط راه‌آهن و مترو در تیپ‌های 60E1، 54E1، 49E1 و 46E2 بر اساس استاندارد EN 13674-1 و نیز ریل زبانه سوزن 60E1A1 مطابق استاندارد EN 13674-2 در این مجموعه تولید می‌شود. این محصولات از فولاد با گرید R260 ساخته می‌شوند.

 

پروژه‌های عمرانی مهم با محصولات ذوب آهن

محصولات کارخانه ذوب آهن اصفهان به دلیل برخورداری از کیفیت ساخت بسیار خوب و رعایت استانداردهای روز دنیا در بازار ایران بی‌رقیب هستند. همچنین، تطابق وزن محصولات این کارخانه با وزن مندرج در جدول اشتال مقاطع فولادی سبب اعتماد بیشتر به تولیدات این کارخانه شده است. ازاین‌رو، ذوب آهن اصفهان علاوه بر در اختیار داشتن حجم عظیمی از بازار داخلی ایران، توانسته محصولات خود را به تعداد زیادی از کشورها صادر کند. ازجمله پروژه‌هایی که در آن‌ها از محصولات کارخانه ذوب آهن استفاده شده است می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ورزشگاه المپیک آتن
• برج میلاد تهران
• نیروگاه عسلویه
• نیروگاه بوشهر
• پل صدر تهران
• سالن اجلاس سران اصفهان
• متروی اصفهان