ابعاد و اندازه های استاندارد انواع پروفیل قوطی
دسترسی سریع به محتوای مقاله
انواع پروفیلهای آهنی که دارای سطح مقطع بسته به شکل مربع یا مستطیل هستند، قوطی نامیده می‌شوند و به دلیل این تنوع در شکل و ساختار، ابعاد و اندازه‌های متفاوتی دارند. برای استفاده از آنها باید که به ابعاد استاندارد پروفیل توجه شود، چراکه پروفیل‌هایی که ابعاد غیر استاندارد دارند، از لحاظ وزن، استحکام و دقت ابعادی با نمونه‌های استاندارد تقاوت دارند. عدم توجه به این تفاوت‌ها می‌تواند علاوه بر تأمین نکردن الزامات طراحی در ساخت، ضررهای مالی را نیز برای خریداران پروفیل فولادی به همراه داشته باشد. گذشته از اینها، قیمت پروفیل آهن به نوعی به ابعاد آن وابسته است. افزایش ابعاد به معنی وزن بیشتر است که افزایش قیمت را به دنبال دارد.
ابعاد استاندارد پروفیل قوطی
با وجود اینکه پروفیلهای فولادی دارای تنوع ظاهری از نظر سطح مقطع و نیز از لحاظ جنس هستند، اما هر نوع از این دسته‌ها از استانداردهای مشخصی در سایز و ابعاد تبعیت می‌کنند. در همین راستا، می‌توان به استاندارد BS EN 10219 اشاره کرد که رواداری مربوط به انواع پروفیل‌ها از پروفیلهای ساختمانی گرفته تا قوطی پروفیل، پروفیل صنعتی، لوله داربستی، قوطی ستونی، ستونی ساختمانی و ستونی صنعتی را مشخص میکند. با این حال، این استاندارد دارای محدودیت‌هایی به شرح زیر است:
- پروفیل ساختمانی با مقطع گرد قطر خارجی تا 2500 میلیمتر
- قوطی پروفیل با مقطع مربع و تا ابعاد 500 * 500 میلیمتر
- قوطی پروفیل با مقطع مستطیل تا ابعاد 300 * 500 میلیمتر
- پروفیل با مقطع لوزی با اندازه محورهای کمتر از 240 * 480 میلیمتر
به طور کلی، ضخامت پروفیل قوطی بیش از 0.5 میلی متر است. مثلاً ابعاد استاندارد پروفیل قوطی برای استفاده در ساخت میز و صندلی و مبلمان، شامل ضخامت 0.5 تا 1.5 میلی متر است. همچنین، از پروفیلهای با ضخامت بین 2 تا 3 میلیمتر در ساختمان سازی استفاده میشود. سایر پروفیل‌ها با ضخامت بیش از 4 میلیمتر، وزن بالاتری داشته و قابلیت تحمل بار قوطی در این موارد افزایش می‌یابد. از این رو، از پروفیلهای با ضخامت بیش از 4 میلیمتر در صنعت و به خصوص در خودروسازی و ساخت ماشین آلات استفاده می‌شوند. این پروفیلهای یاد شده در ابعاد استاندارد 6 و 12 متر موجود هستند.
ابعاد استاندارد قوطی مربع
ابعاد مقطع پروفیل مربعی در کمترین مقدار شامل اندازه 10 * 10 میلیمتر بوده که تا 500 * 500 میلیمتر قابل افزایش است. همچنین، کمترین و بیشترین سایز موجود برای این دسته از پروفیل‌ها به ترتیب 1 سانتی متر و نیم متر است.
ابعاد استاندارد قوطی مستطیل
در رابطه با پروفیلهای با مقطع مستطیلی باید خاطر نشان کرد که طول این پروفیل‌ها در محدوده 100 تا 300 میلیمتر است و عرض آنها نیز در محدوده 40 تا 135 میلی متر متغیر است. قوطی‌های مستطیلی دارای ضخامت بین 2.5 تا 8 میلی متر هستند. وزن دقیق مربوط به ابعاد مختلف قوطی‌های مربع و مستطیل از جدول اشتال پروفیل تعیین میشود.
نحوه تشخیص پروفیل استاندراد
اصلی‌ترین و معتبرترین مرجع برای تشخیص ابعاد استاندارد پروفیل و قوطی آهن، رجوع به جدول اشتال پروفیل است. ابعاد استاندارد پروفیل معمولاً با سه عدد مشخص میشود که شامل سایز، ضخامت و طول پروفیل می‌شوند. پروفیلهای استاندارد دارای ابعاد مطابق با ابعاد درج شده در جدول اشتال هستند و این چنین، وزن آنها نیز مطابق استاندارد میشود. برای مشاهده وزن پروفیل در سایزهای مختلف به این صفحه مراجعه نمایید.
پروفیلهای غیر استاندارد دارای ابعاد و وزن کمتر یا بیشتر از حالت استاندارد هستند و در صورت استفاده از آنها، امکان رخداد شکست در مقاطع در صورت عدم همخوانی نیروی وارده با حداکثر پتانسیل تحمل بار پروفیل وجود دارد. ضمن اینکه، پروفیلهای سنگین‌تر از استاندارد، وزن سازه را افزایش می‌دهند که موجب وارد آمدن بارهای اضافی به سازه میشود.
ابعاد استاندارد پروفیل بر اساس جنس آنها
با وجود اینکه اکثر پروفیلهای موجود در بازار از نوع آهنی یا فولادی هستند، اما پروفیلهای استاندارد دیگری نیز داریم که در موارد خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نوع پروفیل‌ها به دلیل اینکه دارای خواص تقویت شده نسبت به پروفیلهای فولادی هستند، دارای قیمت بیشتری هم نبست به آنها هستند. مهم‌ترین پروفیلهای موجود در بازار از نظر جنس و ماده سازنده عبارت‌اند از:
- پروفیل فولادی
- پروفیل استیل
- پروفیل گالوانیزه
- پروفیل کامپوزیتی
- پروفیل آلومینیومی
در بین موارد یادشده در بالا، پروفیلهای استیل و گالوانیزه گران‌ترین نوع هستند. این امر به دلیل خواص ویژه آنها شامل ضد زنگ بودن پروفیل استیل و وزن سبک توام با استحکام بالای پروفیل کامپوزیتی است. پروفیلهای آلومینیومی بسیار سبک هستند و مقاومت به خوردگی مناسبی هم دارند اما استحکام آنها کم است. پروفیلهای گالوانیزه نیز همان پروفیلهای فولادی با پوششی از جنس عنصر روی هستند که علی رقم حفظ استحکام فولاد، خواص مقاومت به خوردگی نیز در آنها بهبود یافته است. ابعاد استاندارد پروفیلهای گفته شده در بالا نیز مطابق مراجع معتبر و جدول اشتال است.
سؤالات متداول
1- ابعاد استاندارد پروفیل چگونه تعیین میشود؟
ابعاد پروفیلهای استاندارد شامل سایز، ضخامت و طول، مطابق با جدول اشتال پروفیل است.
2- ضخامت استاندارد پروفیل چقدر است؟
برای پروفیلهای مختلف این ضخامت از 0.5 تا بیش از 4 میلی متر متغیر است که ضخامتهای بالای 4 از نوع صنعتی هستند.
3- پروفیلهای تولیدشده در ایران مطابق کدام استاندارد هستند؟
استاندارد BS EN 10219 ابعاد، وزن و مشخصات پروفیلهای تولید شده در ایران را کنترل میکند.