انواع استانداردهای لوله مانیسمان

دسترسی سریع به محتوای مقاله

اصطلاح لوله مانیسمان به هر نوع لوله فولادی یا آلیاژی مورداستفاده در صنایعی چون ساخت‌وساز، نفت و گاز، پتروشیمی، آب‌رسانی و... گفته می‌شود که به‌صورت بدون درز تولید می‌شوند. این لوله‌ها بر اساس استانداردهای متنوعی تولید می‌شوند که مبنای تمایز آن‌ها، در درجه اول نوع کاربرد و سپس متریال مورداستفاده در ساخت این لوله‌ها و شرایط فنی آن‌هاست. ازاین‌رو، شناخت انواع استاندارد لوله مانیسمان در استفاده بهینه از آن‌ها و انتخاب بهترین نوع لوله بدون درز مطابق با شرایط سرویس پروژه شما لازم و ضروری است. قیمت لوله مانیسمان نیز تا حد زیادی به استاندارد مورداستفاده در ساخت آن‌ها بستگی دارد.

انواع استاندارد لوله مانیسمان

تمامی مواد و محصولات باید بر اساس یک سری استانداردها تولید و بهینه‌سازی شوند. این استانداردها به‌عنوان یک معیار تولید و نیز یک زبان مشترک برای طرفین درگیر در یک پروژه استفاده می‌شوند تا تمامی محصولات از حداقل الزامات بهره‌مند باشند. انواع استاندارد آهن آلات ازجمله استاندارد لوله مانیسمان در صنایع مختلف بسیار مورداستفاده قرار می‌گیرند. لوله‌های مانیسمان بر اساس استانداردهای مختلفی تولید می‌شوند که برخی از رایج‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

استانداردهای DIN: استاندارد Deutsche Industrie Norm (DIN) به‌طور گسترده در آلمان و بسیاری از کشورهای دیگر جهان ازجمله ایران استفاده می‌شود. اغلب لوله‌های بدون درز مانیسمان مطابق با استانداردهای DIN مانند DIN 1629، DIN 2440 وDIN 2448، بسته به نوع لوله و کاربرد موردنظر آن، تولید می‌شوند.
استانداردهای EN: اتحادیه اروپا (EN) مجموعه استانداردهای خاص خود را برای محصولات مختلف ازجمله لوله‌های فولادی دارد. انواع لوله‌های مانیسمان مطابق با استانداردهای EN تولید می‌شوند و طیف وسیعی از کاربردها و صنایع را پوشش می‌دهد. EN 10210، EN 10219 و EN 10220 نمونه‌هایی از این استانداردها هستند.
استانداردهای API: موسسه نفت آمریکا یا API استانداردهایی را برای صنعت نفت و گاز تعیین می‌کند که رایج‌ترین نوع استاندارد مورداستفاده برای خطوط انتقال و لوله‌های فولادی درزدار و بدون درز هستند. API 5L برای لوله‌های خط یا API 5CT مورداستفاده برای پوشش و لوله رایج‌ترین استانداردهای API لوله‌های مانیسمان هستند.
استانداردهای ASTM: انجمن آمریکایی آزمون و موادASTM، استانداردهایی را برای طیف وسیعی از مواد ازجمله لوله‌های فولادی تعیین می‌کند. ASTM A53 برای لوله‌های چندمنظوره یا ASTM A106 برای سرویس‌های با دمای بالا رایج‌ترین استانداردهای ASTM برای لوله‌های بدون درز هستند.
استانداردهای ISO: سازمان بین‌المللی استاندارد (ISO) نیز استانداردهایی برای لوله‌های فولادی دارد. متداول‌ترین استاندارد لوله مانیسمان در این حالت، ISO 3183 برای سیستم‌های انتقال خطوط لوله است.

توجه به این نکته ضروری است که استاندارد خاصی که لوله‌ها بر اساس آن تولید می‌شوند به عواملی مانند نوع لوله (به‌عنوان‌مثال بدون درز یا درزدار)، کاربرد موردنظر و منطقه یا کشوری که لوله‌ها در آن استفاده خواهند شد، بستگی دارد. بنابراین، اگر به لوله‌هایی با استانداردهای خاص نیاز دارید، ضروری است که الزامات خود را با سازنده در میان بگذارید تا اطمینان حاصل شود که لوله‌ها مشخصات و گواهینامه‌های لازم برای پروژه شما را برآورده می‌کنند.

استاندارد DIN لوله مانیسمان

استانداردهای DIN به‌طور گسترده برای تضمین کیفیت و سازگاری محصولات صنعتی ازجمله لوله‌های فولادی مورداستفاده قرار می‌گیرد. استاندارد خاص DIN که برای لوله‌های Mannesmann اعمال می‌شود بسته به نوع لوله و کاربرد موردنظر آن می‌تواند متفاوت باشد. در اینجا به برخی از استانداردهای رایج DIN برای لوله‌های مانیسمان اشاره می‌شود:

استاندارد DIN 1629: استاندارد مربوط به لوله و تیوب‌های دایره‌ای فولادی بدون درز. این استاندارد شرایط تحویل فنی لوله‌های دایره‌ای بدون درز ساخته‌شده از فولاد غیر آلیاژی را مشخص می‌کند و اغلب برای لوله‌های با کارایی چندمنظوره استفاده می‌شود.
استاندارد DIN 2440: این استاندارد، لوله‌های فولادی رزوه دار مناسب برای استفاده در ساخت خطوط لوله، تأمین آب و گاز و کاربردهای مختلف دیگر را پوشش می‌دهد.
استاندارد DIN 2448: این استاندارد لوله مانیسمان، ابعاد و شرایط فنی تیوب‌ها و لوله‌های فولادی بدون درز را مشخص می‌کند.
استاندارد DIN 17175: این استاندارد به‌طور خاص برای لوله‌های فولادی بدون درز مقاوم در برابر حرارت است و اغلب در کاربردهایی که مقاومت در برابر دمای بالا موردنیاز است استفاده می‌شود.
استاندارد DIN 17121: این استاندارد شرایط تحویل فنی لوله‌های فولادی بدون درز مانیسمان مورداستفاده در ساخت‌وسازهای مهندسی را مشخص می‌کند.

استاندارد API لوله مانیسمان

لوله‌های مانیسمان مانند بسیاری دیگر از لوله‌های فولادی مورداستفاده در صنعت نفت و گاز، اغلب مطابق با استانداردهای تعیین‌شده توسط موسسه نفت آمریکا (API) تولید می‌شوند. استانداردهای API به‌طور گسترده در صنعت شناخته شده است و جنبه‌های مختلف عملیات نفت و گاز، ازجمله ساخت و استفاده از لوله‌ها را پوشش می‌دهد. استاندارد API برای لوله‌های مانیسمان می‌تواند به نوع لوله و کاربرد موردنظر آن بستگی داشته باشد.

استاندارد API 5L: یکی از شناخته‌شده‌ترین استانداردهای API برای لوله‌های فولادی API 5L است. این استاندارد مشخصات لوله‌های فولادی بدون درز و جوش داده شده برای خطوط انتقال نفت، گاز و سایر سیالات را پوشش می‌دهد.
استاندارد API 5CT: الزامات مربوط به پوشش‌ها و لوله‌های مورداستفاده در چاه‌های نفت و گاز توسط این استاندارد تعیین می‌شوند.
استاندارد API 5DP: الزامات لوله‌های حفاری مورداستفاده در حفاری چاه‌های نفت و گاز را مشخص می‌کند.
استاندارد API RP 5A5: برای بازرسی میدانی از محفظه‌های جدید، لوله و لوله حفاری ساده ساخته‌شده با لوله مانیسمان. این استاندارد روش‌های بازرسی برای پوشش جدید، لوله و لوله حفاری با انتهای ساده را تشریح می‌کند. درحالی‌که این مورد یک استاندارد تولیدی نیست، اما برای تضمین کیفیت و بازرسی مهم است.

استاندارد ASME لوله مانیسمان

لوله‌های مانیسمانی که در کاربردهایی مانند مخازن تحت‌فشار، دیگ‌های بخار یا سایر سیستم‌های با دمای بالا و فشار بالا در نظر گرفته شده‌اند، ممکن است نیاز به رعایت استانداردهای ASME داشته باشند. در اینجا به برخی از استانداردهای متداول ASME مورداستفاده برای لوله‌های مانیسمان فولادی اشاره می‌شود:

استانداردASME B31.1 : این استاندارد برای لوله‌کشی در تأسیسات تولید برق، دیگ‌های گرمایش و تجهیزات کمکی آن‌ها استفاده می‌شود.
استانداردASME B31.3 : برای سیستم‌های لوله‌کشی مورداستفاده در کارخانه‌های فرآوری شیمیایی، نفت و سایر کارخانه‌ها کاربرد دارد.
استانداردASME B31.4 : این استاندارد برای خطوط لوله انتقال مایعات، ازجمله آن‌هایی که در صنعت نفت و گاز استفاده می‌شوند، کاربرد دارد.
استانداردASME B31.8 : این استاندارد مخصوص خطوط لوله انتقال و توزیع گاز طبیعی است.
استانداردASME (BPVC) : این استاندارد برای دیگ‌های بخار و مخازن تحت‌فشار استفاده می‌شود و شامل بخش‌های مختلفی است که بر اساس نوع مخزن یا سیستمی که لوله‌های مانیسمان برای آن در نظر گرفته شده است انتخاب می‌شود. بخش اول شامل بویلرهای نیرو، بخش دوم مواد و بخش هشتم آن مخازن تحت‌فشار را پوشش می‌دهد.
استانداردASME B16.9 : این استاندارد ابعاد، تلورانس‌ها و الزامات مواد برای اتصال و جوشکاری لوله‌های مانیسمان را پوشش می‌دهد.

استاندارد ASTM لوله مانیسمان

متداول‌ترین انواع استاندارد لوله مانیسمان مطابق ASTM عبارت‌اند از:

استاندارد ASTM A53: این استاندارد مشخصات لوله‌های فولادی درزدار و بدون درز ساخته‌شده با ورق سیاه یا دارای پوشش روی غوطه‌وری داغ را شامل می‌شود که معمولاً برای کاربردهای عمومی ازجمله لوله‌کشی و حمل‌ونقل گاز استفاده می‌شود.
استانداردASTM A106 : شامل مشخصات استاندارد برای لوله مانیسمان فولادی ساده کربنی برای مصارف با دمای بالا مانند نیروگاه‌ها و پالایشگاه‌ها می‌شود.
استاندارد ASTM A333: این استاندارد مشخصات لوله‌های فولادی بدون درز و جوش داده شده برای سرویس‌های با دمای پایین و معمولاً در محیط‌های صنعتی برودتی را در بر می‌گیرد.
استاندارد ASTM A335: مشخصات استاندارد برای لوله‌های فولادی آلیاژی فریتی بدون درز برای سرویس‌های با دمای بالا که اغلب در تولید برق و کاربردهای پتروشیمی استفاده می‌شوند.
استاندارد ASTM A312: الزامات لوله‌های استنلس استیل آستنیتی بدون درز، جوش داده شده و کارسرد شده مورداستفاده در صنایع مختلف ازجمله فرآوری شیمیایی و فرآوری مواد غذایی.
استاندارد ASTM A500: مشخصات استاندارد برای لوله‌های سازه‌ای فولادی کربنی بدون درز و جوش داده شده به شکل سرد که معمولاً در کاربردهای ساختمانی و معماری استفاده می‌شوند.

جمع‌بندی

اطلاع از استاندارد لوله مانیسمان در انتخاب و کاربرد این لوله‌ها نقش بسزایی دارد. این استانداردها شامل روش تولید، خواص مکانیکی و شیمیایی، گرید، سایز، مشخصات فنی و ابعادی و... می‌شوند. در این مقاله به استانداردهای لوله‌های مانیسمان اشاره شده است اما برای انتخاب بهترین محصول مطابق با الزامات پروژه خود نباید تنها به این موارد بسنده کنید. برای این منظور، مطالعه راهنمای خرید لوله مانیسمان بسیار مفید فایده خواهد بود.