تفاوت جدول وزن و جدول اشتال ، کدام یک دقیق تر است؟

اولین پرسشی که در خرید یک مقطع فولادی مطرح می شود، مقدار وزن آن یا تناژ مورد نیاز است. وزن مقاطع مورد استفاده در صنعت ساختمان، مهم ترین عامل در تعیین قیمت آن است. اما از کجا بدانیم مقاطع تولید شده وزن استاندارد دارند و چه معیاری برای تعیین وزن آنها وجود دارد؟ جدول وزن و جدول اشتال همچون یک سند، در تعیین مقدار استاندارد وزن یک مقطع فولادی نقش دارند. با این حال، تفاوت جدول وزن و جدول اشتال چیست؟ کدام یک اطلاعات مفید تری را در اختیارمان قرار می‌دهد؟

جدول وزنی چیست؟

وزن هر مقطع فولادی از میلگرد گرفته تا تیرآهن، نبشی، ناودانی، لوله و غیره به وسیله دانستن اطلاعاتی نظیر سایز، ابعاد و چگالی فولاد قابل محاسبه است. با این حال، محاسبه وزن مقاطع همیشه کار ساده ای نیست و بنابراین نیاز به یک روش سریع تر داریم. جدول وزنی مقاطع فولادی، مقدار وزن آنها را براساس سایز مقاطع را در اختیارمان قرار می دهد. بنابراین، با پیدا کردن سایز یک مقطع فولادی، از روی جدول وزنی می توان به راحتی مقدار وزن آن را به دست آورد.

جدول اشتال چیست؟

جدول اشتال نیز مشابه با جدول وزنی است. با این تفاوت که اطلاعات بسیار کامل تری را در خود جای داده است. در جدول اشتال مقاطع فولادی، علاوه بر سایز، ابعاد و وزن، جزییات دقیق تری از قبیل گشتاورها، مقدار تحمل بار، حجم و اندازه سطح مقطع نیز وجود دارد. بنابراین، جدول اشتال اطلاعات کاملی از مقطع فولای را در اختیار ما قرار می دهد. یکی از مهم ترین جداول اشتال، جدول اشتال میلگرد است.

یکی از معیارهای مناسب برای تشخیص کیفیت مقاطع فولادی، میزان تبعیت وزن آنها از وزن مندرج در جدول اشتال است. اکثر کارخانه های معتبر محصولات خود را مطابق با وزن مندرج در جدول اشتال تولید می کنند. البته این بدان معنا نیست که اگر محصول کارخانه ای دارای وزن کمتر از وزن موجود در جدول اشتال بود، حتما کیفیت پایینی دارد. اما هرچه که به این وزن معیار موجود در جدول اشتال نزدیک تر باشد، نشان دهنده رعایت استانداردهای تولید و کیفیت مناسب آن محصول است.

تفاوت جدول وزن و جدول اشتال چیست؟

با وجود اینکه هر دو جدول وزن و اشتال اطلاعات مفیدی در اختیار ما قرار می دهند، اما تفاوت هایی با یکدیگر دارند. مهم ترین تفاوت جدول وزن و جدول اشتال، در تعداد متغیرهایی است که در هر کدام از آنها تعبیه شده است. به عنوان مثال، جدول وزن میلگرد، سایز میلگردها را به وزن آنها مرتبط می سازد. مثلا برای یافتن وزن میلگرد 14، کافی است تا در جدول وزنی، ردیف مربوط به میلگرد 14 را پیدا کنید و عدد وزن را در جلوی آن بخوانید.

اما جدول اشتال اطلاعات بسیار جامع تری را درخود جای داده است . به عنوان مثال، برای میلگرد سایز 14، می توان وزن، سطح مقطع، حجم، گشتاورها، مقدار تحمل نیرو و غیره را از روی جدول اشتال پیدا کرد. برای استفاده از جدول اشتال، ابتدا باید که مساحت سطح مقطع میلگردها را محاسبه کنید و سپس عدد به دست آمده را با مقادیر عددی جدول اشتال مقایسه نمایید. جدول وزن میلگرد را در این لینک مشاهده نمایید.

جدول وزن بهتر است یا جدول اشتال؟

جدول وزن همان‌طور که از نام آن پیداست، فقط وزن مقاطع مختلف را بر اساس سایز آن‌ها ارائه می‌دهد. اما جدول اشتال اطلاعات فنی بیشتری را شامل می‌شود. بنابراین، اگر نیاز به محاسبه تحمل بار مقاطع فولادی، میزان ممان‌های آنها در جهت‌های مختلف و نیز بررسی مشخصات ابعادی آنها دارید، باید که از جدول اشتال استفاده نمایید. در غیر این صورت و صرفا برای خرید آهن آلات، استفاده از جدول وزنی مربوط به هر مقطع فولادی کفایت می‌کند. یکی از مهم ترین جداول وزنی، جدول وزن تیرآهن است که در زیر قابل مشاهده است.

اطلاعات فنی جدول اشتال میلگرد و تیرآهن

اطلاعاتی که از جدول اشتال به دست می آیند با یک سری حروف خاص مشخص می شوند. به عنوان نمونه مهم ترین اصطلاحات در جدول اشتال میلگرد ها عبارت اند از:

• G: وزن در واحد طول
• D: قطر
• U: سطح مقطع
• W: گشتاور مقاوم

برای مشاهده جدول اشتال کامل تمام مقاطع فولادی به این لینک مراجعه نمایید.

یکی دیگر از جدول های اشتال بسیار پر کاربرد، جدول اشتال مربوط به تیرآهن است. این جدول، مقدار ضخامت جان، ضخامت بال، رواداری ها، شعاع انحنای گوشه ها و وزن تیرآهن را به سایز آن مرتبط می سازد. در این جدول نیز پارامترهای موجود به شرح زیر هستند:

• h: ارتفاع جان تیرآهن
• b: عرض بال
• s: ضخامت جان
• r: شعاع انحناء داخل جان به بال
• c: ضخامت بال + انحناء داخلی
• h-2c: ارتفاع جان – ضخامت دوبال
• A: محیط سطح مقطع
• G: وزن در واحد طول
• Jx: ممان اینرسی محور x
• J_Y: ممان اینرسی محور y
• Wx: مدول مقطع محور x
• W_Y: مدول مقطع محور y
• Ix: شعاع چرخش در محور x (ژیراسیون)
• I_Y: شعاع چرخش محور y (ژیراسیون)
• A_1: مساحت سطح مقطع
• R_T: شعاع تنش

اطلاعات مربوط به جدول وزن تیرآهن را در این لینک ببینید.

وزن محصولات کدام کارخانه مطابق جدول اشتال است؟

در بین کارخانه های تولید کننده انواع مقاطع فولادی در ایران، برخی از آنها محصولات بسیار با کیفیت و مطابق با جدول اشتال تولید می کنند. مثلا در زمینه تولید میلگرد، می توان از کارخانه ذوب آهن اصفهان یاد کرد. میلگردهای تولیدی ذوب آهن اصفهان دارای وزنی بسیار نزدیک به وزن جدول اشتال هستند. به همین دلیل، این میلگردها در کشور بسیار معروف هستند و کیفیت آنها قابل تضمین است.

سایر کارخانه های تولیدکننده میلگرد که محصولات خود را تقریبا مطابق جدول اشتال تولید و عرضه می کنند عبارت اند از:

• میانه
• کویر کاشان
• اهواز
• نیشابور
• فایکو
• سرمد ابرکوه

کارخانه هایی هم وجود داشته که دارای محصولاتی با وزن مقداری کمتر از وزن جدول اشتال هستند. با این حال، این کم بودن وزن، دلیلی بر کیفیت پایین این میلگردها نیست و میلگردهای تولید شده در این کارخانه ها هم در بازار بسیار پر طرفدار هستند. در بین تولیدکنندگان تیرآهن نیز، کارخانه ذوب آهن اصفهان محصولات خود را از نظر وزنی مطابق جدول اشتال تیرآهن تولید می کند و تلرانس کمی بین وزن تیرآهن ذوب آهن و وزن مندرج در جدول اشتال وجود دارد.

سایر کارخانه های تولید کننده تیرآهن که محصولات آنها دارای وزن کمتری نسبت به جدول اشتال هستند عبارت اند از:

• فایکو
• اهواز
• آریان قزوین
• یزد
• ماهان

لازم به ذکر است که تنها میلگرد و تیرآهن دارای جدول وزن و جدول اشتال نیستند و سایر مقاطع نیز از چنین جداولی برخوردارند. به منظور مشاهده جدول وزن ناودانی به این لینک مراجعه نمایید.

سخن پایانی

تفاوت جدول وزن و جدول اشتال به این بستگی دارد که چه اطلاعات و چه تعداد متغیرهایی در هر یک از آنها تعریف شده اند. جدول وزن تنها اطلاعات مربوط به سایز و وزن مقاطع را به دست می دهد. حال آنکه، جدول اشتال علاوه بر سایز و وزن، اطلاعاتی همچون مقدار گشتاور در هر راستا، مقدار تحمل بار، اندازه سطح مقطع و غیره را نیز ارائه می کند.

هرچه وزن محصولات یک کارخانه به وزن مندرج در جدول اشتال نزدیک تر باشد، نشان از کیفیت خوب آن مقطع فولای و رعایت استانداردهای ساخت در فرآیند تولید آن است. البته برخی کارخانه ها نیز محصولات با کیفیت اما دارای وزن کمتری نسبت به جدول اشتال تولید می کنند که این امر دلیلی بر افت کیفیت یا عدم برخورداری آنها از الزامات فنی مناسب نیست.