نحوه خرید ورق از بورس کالا و شرایط آن
دسترسی سریع به محتوای مقاله
ورقها یکی از محصولات فولادی بسیار پرکاربرد هستند که به مقدار زیاد در بازار بورس کالا معامله میشوند. استفاده در صنایع گوناگون از خودروسازی گرفته تا صنایع نفت و گاز و پتروشیمی، سبب شده تا نیاز به این محصول پرمصرف همیشه وجود داشته باشد و حجم عظیمی از معاملات در بورس کالا به انواع ورق‌های فولادی اختصاص داده شود. در این مقاله با نحوه خرید و نیز قیمت ورق در بورس کالا بیشتر آشنا خواهیم شد.
چه محصولاتی از ورق در بورس کالا عرضه میشود؟
ورقها در زیرگروه اصلی با عنوان مقاطع تخت که خود زیرمجموعه‌ای از گروه اصلی تحت عنوان گروه فولاد است، در بورس کالا عرضه میشوند. دسته‌بندی اصلی ورقها شامل دو گروه ورق گرم و ورق سرد است که هرکدام از آن‌ها به دلیل برخورداری از خواص و ویژگی‌های گوناگون، انواع دیگری از ورق‌های فولادی را رقم می‌زنند. با تفاوت ورق نورد گرم و نورد سرد بیشتر آشنا شوید. ورق‌های فولادی که در بورس کالا عرضه میشوند به شرح زیر هستند:
- ورق گرم
- ورق سرد
- ورق گالوانیزه
- ورق قلع اندود
- ورق رنگی
این تقسیم‌بندی به‌صورت کلی بوده به‌گونه‌ای که برای مثال، ورق گرم در بورس کالا دارای انواع مختلفی شامل ورق گرم HB، ورق گرم HC، ورق گرم خودرو و ورق گرم نوردکاران است. ورق سرد هم به دو شکل دیگر یعنی ورق سرد خودرو و ورق سرد لوازم‌خانگی در بورس کالا عرضه میشود. همچنین ورق گالوانیزه علاوه بر گالوانیزه معمولی، دارای دو نوع دیگر تحت عنوان ورق گالوانیزه خودرو و ورق گالوانیزه لوازم‌خانگی است که در بورس کالا معامله میشوند. هرچند که بیشتر معاملات ورقها در بورس کالا پیرامون همان 5 گروه اصلی یادشده در بالا انجام میشود.
خرید ورق از بورس کالا چه شرایطی دارد؟
شرایط خریدوفروش ورق‌های فولادی در بورس کالا تحت تأثیر نوسانات و تفاوت در قیمت ورق فولادی اعلام‌شده از جانب تولیدکنندگان مختلف قرار می‌گیرد. تحت چنین شرایطی، سه حالت ممکن است رخ دهد. اول اینکه برخی فروشندگان با ثابت نگه‌داشتن قیمت‌ها به دنبال جذب مشتری بیشتر به سمت خود هستند. حالت دوم عبارت است از عدم انجام معامله از جانب فروشنده و عدم ذکر قیمت محصولات تا زمانی که شرایط مساعد و جوی پایدار در بازار حاصل شود. حالت سوم هم به همسان‌سازی قیمت‌ها توسط فروشندگان متناسب با قیمت‌های بازار مربوط میشود.
چه شرایطی بحرانی نامیده میشود؟
ایجاد شرایطی که سبب ناپایداری در قیمت‌ها و نیز عدم انجام معاملات مستمر و شفاف میشود را شرایط بحرانی می‌نامند. در چنین شرایطی رفتارهای متفاوتی از جانب خریداران هم مشاهده میشود که برخی بدون توجه به شرایط، اقدام به خرید می‌کنند. برخی دیگر نیز در حد رفع نیاز خرید کرده و عده‌ای هم تا ثبات قیمت‌ها و اعلام نرخ نهایی آن‌ها از انجام خرید در بورس کالا امتناع می‌کنند. تحلیل مربوط به نوسانات قیمت آهن آلات در بورس کالا را در این لینک مشاهده نمایید.
مراحل خرید ورق از بورس کالا
خرید ورق از بورس کالا روند ساده‌ای داشته که می‌توان آن را در چهار مرحله خلاصه کرد:
اولین قدم در خرید ورق از بورس کالا، انتخاب یک کارگزاری است تا به‌عنوان یک واسطه، خریدار را به فروشنده ربط دهد. این کارگزاری‌ها باید از کارگزاری‌های فعال بوده و نیز در زمینه خرید آهن‌آلات و ورق‌های فولادی در بورس کالا فعالیت کنند. این کارگزاری‌ها هستند که کد بورسی را در اختیار شما قرار می‌دهند.
گام دوم خرید ورق از بورس کالا، ثبت‌نام در سامانه سجام به‌منظور دریافت کد معاملاتی است. این کدهای معاملاتی زمینه انجام معاملات از طریق کارگزاری‌ها در بورس کالا را فراهم می‌آورند. مدارکی که برای انجام این امور موردنیاز است در ادامه به‌طور مفصل تشریح خواهند شد.
گام سوم، دریافت و تکمیل برگه خرید از کارگزاری مربوطه است. مواردی از قبیل میزان ورق درخواستی، تعداد ورق و مهم‌تر از همه، فیلد مربوط به حداکثر توان خریدار باید در این برگه خرید مشخص شوند. در بخش مربوط به حداکثر توان خریدار، باید اطلاعاتی نظیر قیمت درخواستی در ازای هر واحد از ورق ثبت شود. سپس لازم است که ده درصد از مبلغ فاکتور به‌حساب کارگزاری واریز شود که این مبلغ به‌عنوان نوعی تعهدنامه از جانب خریدار تلقی میشود.
گام چهارم عبارت است از انجام معامله توسط کارگزاری و مطابق با درخواست خریدار که سرانجام به یک اطلاعیه تأیید خرید منتهی میشود. ادامه و اتمام مرحله خرید مشروط بر واریز مابقی فاکتور خرید به‌حساب بورس تا حداکثر سه روز پس از دریافت اطلاعیه تأیید خرید است.
مدارک لازم برای خرید ورق از بورس چیست؟
مدارک موردنیاز برای خرید ورق از بورس با توجه به نوع بازاری که قرار است معامله در بستر آن شکل گیرد، متفاوت است.
مدارک موردنیاز برای مشتریان حقیقی ایرانی در بازار فیزیکی
- اصل فرم درخواست کد حقیقی ایرانی
- کپی برابر اصل شده کارت ملی و شناسنامه
- ثبت‌نام در سامانه امور مالیاتی
مدارک موردنیاز برای مشتریان حقوقی ایرانی در بازار فیزیکی
- اصل فرم درخواست کد حقوقی ایرانی
- کپی برابر اصل شده کارت ملی و شناسنامه مدیرعامل و تمام اعضاء هیئت‌مدیره
- اساسنامه
- روزنامه رسمی تأسیس و آخرین تغییرات اعضاء هیئت‌مدیره و سایر روزنامه‌های رسمی مهم
- صورت‌های مالی حسابرسی شده آخرین دوره
- پروانه بهره‌برداری و سایر مجوزهای فعالیت که معتبر باشند.
مدارک گفته‌شده در بالا مربوط به خرید از بازار فیزیکی بورس کالا است اما فعالیت در بازار مشتقه بورس کالا نیازمند مدارک دیگری است.
مدارک لازم برای مشتریان حقیقی در بازار مشتقه
- اصل فرم درخواست کد با تائیدیه بانک مربوطه و کارگزار
- کپی برابر اصل شده پشت و روی کارت ملی و تمام صفحات شناسنامه
- فرم معرفی اطلاعات حساب‌های بانکی مشتری
- اقرارنامه و بیانیه ریسک معاملات قراردادهای آتی
مدارک لازم برای مشتریان حقوقی در بازار مشتقه
- اصل فرم درخواست کد با تائیدیه بانک مربوطه و کارگزار
- کپی برابر اصل شده پشت و روی کارت ملی و تمام صفحات شناسنامه مدیرعامل، تمام اعضای هیئت‌مدیره و نماینده شرکت
- فرم مشخصات نماینده
- فرم معرفی اطلاعات حساب‌های بانکی مشتری
- اقرارنامه و بیانیه ریسک معاملات قراردادهای آتی
- آخرین تغییرات روزنامه رسمی شرکت که در آن سرمایه ثبتی شرکت درج شده باشد.
- اساسنامه
عرضه ورق در بورس کالا در چه روزهایی انجام میشود؟
در بین انواع ورق‌های فولادی، ورق سرد معمولاً در روزهای دوشنبه و یا سهشنبه هر هفته در بورس کالا عرضه میشود. اما عمده عرضه و معامله ورق‌های گالوانیزه، ورق قلع اندود و نیز ورق گرم، در روز سهشنبه هر هفته است. معاملات مربوط به ورق‌های فولادی در روزهای یادشده و در تالار محصولات صنعتی و معدنی و در ساعت 11 صبح به انجام می‌رسند.
روش های خرید ورق از بورس کالا
روش‌های خرید ورق از بورس کالا شامل دو حالت حراج حضوری و روش عرضه یکجا است.
روش حراج حضوری
در عرضه ورق فولادی به روش حراج حضوری در بورس کالای ایران، ثبت سفارش، معاملات، تسویه، پایاپای و تحویل کالا مطابق با مقررات حاکم بر بازار فیزیکی بورس خواهد بود. در این نوع عرضه، اگر معامله کالا به میزان حداقل خرید جهت کشف نرخ به انجام نرسد، عرضه‌کننده تا پنج روز کاری پس از اولین عرضه، برای عرضه مجدد کالای خود فرصت دارد. اگر در عرضه دوم نیز کالا به فروش نرود، عرضه مجدد کالا در بورس منوط به ارائه درخواست به بورس و طی کردن مجدد فرآیند پذیرش و عرضه خواهد بود.
روش عرضه یکجا
در این روش، تنها درصورتی‌که کارگزار فروشنده بتواند 3 درصد ارزش کالای مورد معامله را بر اساس قیمت پایه و به‌صورت نقدی یا ضمانت نامه بانکی بدون قید و شرط از فروشنده دریافت کند و حسب مورد به‌حساب را به این اتاق تحویل دهد و نیز تاییدیة اتاق پایاپای را مبنی بر سپردن تضامین مربوطه به بورس ارائه کند، مجاز به عرضه کالا خواهد بود.
قراردادها
به‌منظور خرید ورق از بورس کالا چه به روش حراج حضوری و چه به روش عرضه یکجا، قراردادهایی وجود دارد که معاملات باید در راستای یکی از آن‌ها انجام شوند. این قراردادها به شرح زیر هستند:
- قرارداد نقدی: بر اساس قرارداد نقدی، پرداخت بهای کالای مورد معامله و تحویل آن در هنگام معامله و بر اساس دستورالعمل تسویه و به‌صورت پایاپای انجام میشود.
- قرارداد سلف: بر اساس این قرارداد، کالا با قیمت معین در زمانی مشخص در آینده تحویل داده خواهد شد و بهای آن در هنگام معامله و بر اساس دستورالعمل تسویه و پایاپای پرداخت می‌گردد.
- قرارداد نسیه: مطابق با قرارداد نسیه، کالا در هنگام معامله تحویل داده میشود و بهای آن در تاریخ سررسید و بر اساس دستورالعمل تسویه و پایاپای پرداخت میشود.
- قرارداد آتی: قراردادی است که فروشنده بر اساس آن متعهد میشود مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمتی که الان تعیین میشود، در سررسید معین به فروش رساند.
- قرارداد سلف استاندارد: مطابق با این قرارداد، عرضه‌کننده مقدار معینی از دارایی پایه را مطابق مشخصات قرارداد سلف استاندارد در ازای بهای نقد به فروش می‌رساند تا در دوره معین به خریدار تحویل دهد.
- قرارداد اختیار معامله: در این قرارداد، یک طرف اختیار خرید و یا فروش کالایی را از طرف دیگر خریداری می‌کند. قرارداد اختیار معامله خود نیز به دو نوع کلی اختیار خرید و اختیار فروش تقسیم میشود.
مزایا و معایب خرید ورق از بورس
همانند هر بستر معاملاتی دیگر، خرید ورق از بورس کالا نیز مزایا و معایب مخصوص به خود را دارد. انجام معاملات در یک بستر مطمئن و تحت نظر نهادهای دولتی، امکان استفاده از ابزارهای بهینه به‌منظور ثبت درخواست و انجام معاملات و نیز وجود قابلیت اطمینان به شرایط خریدار و فروشنده که آن‌ها را ملزم به انجام درخواست‌ها و معاملات در چارچوب قوانین می‌کند، از جمله مزایای خرید ورق از بورس کالا است.
ضمن اینکه این محیط دارای معایبی هم است که مهم‌ترین آن، وجود محدودیت‌های گوناگونی است که از طرف متصدیان اعمال میشوند. در این راستا می‌توان به انجام خریدوفروش ورق در یک تناژ مشخص اشاره کرد که امکان خرید کمتر از آن امکان‌پذیر نیست.
نکات مهم و قابل توجه در خرید ورق از بورس کالا
به‌منظور انجام معاملات مربوط به ورق‌های فولادی در بورس کالا، توجه به برخی نکات سبب شده تا با اطلاع کامل و آشنا به مقررات، معاملات به‌خوبی انجام شده و هیچ ضرری به طرفین درگیر در آن وارد نشود.
کارمزد
کارمزد کلیه کالاها که ورق نیز جزوی از آن است به شرح زیر است. این مبالغ برحسب ریال هستند.
مهلت تسویه
تا سه روز کاری بعد از انجام معامله، فرصت تسویه وجود دارد. همچنین، آخرین ساعت واریز وجه برای قراردادها، ساعت 13 روز سوم است. لازم به ذکر است که کلیه فیش‌های واریزی و مدارک قراردادها باید که تا قبل از ساعت 15 هر روز از طریق سامانه جهت تسویه توسط کارگزاری مربوطه به اتاق پایاپای ارسال گردد.
درصد جریمه تأخیر روزانه
اگر قراردادهای منعقدشده تا حداکثر سه روز کاری پس از انجام معامله تسویه نشوند، این امکان به مشتری داده میشود که حداکثر تا 7 روز تقویمی پس از مهلت تسویه، نسبت به واریز وجوه و تسویه نهایی اقدام نماید اما به ازای هر روز تأخیر بر اساس روز تقویمی، خریدار موظف به پرداخت 25/0 درصد ارزش معامله به‌عنوان جریمه است.
فسخ و شرایط فسخ معامله
چنانچه خریدار با وجود گذشت 7 روز تقویمی هم امور تسویه را انجام ندهد، معامله او فسخ شده و کارگزار خریدار مکلف است 5 درصد ارزش معامله را به‌عنوان خسارت فسخ قرارداد به‌اضافه کارمزد طرفین قرارداد، واریز نماید.
سؤالات متداول
1- ورق فولادی در چه روزهایی در بورس عرضه میشود؟
انواع ورقها معمولاً در روزهای دوشنبه و سهشنبه هر هفته عرضه میشوند.
2- کدام ورقها در بورس کالا معامله میشوند؟
تمام ورق‌های فولادی از ورق سیاه، گالوانیزه، روغنی، رنگی و اسید شویی به صورت‌های مختلف نظیر ورق خودرو، ورق لوازم‌خانگی و...