چه عواملی در تعیین نرخ لوله مانیسمان موثرند؟

لوله‌های فولادی مقاطعی طویل با سطح مقطع کاملاً دایره‌ای و از خانواده تیوب‌ها هستند که برای انتقال مایعات و گازها مورداستفاده قرار می‌گیرند. دو نوع اصلی از لوله‌های فولادی در بازار موجود است که شامل لوله درزدار و لوله بدون درز یا لوله مانیسمان می‌شوند. از بین این دو، لوله مانیسمان روش تولید پیچیده‌تری داشته و به دلیل عدم برخورداری از درز جوش در برخی خواص نسبت به لوله درزدار برتری دارد. ازاین‌رو معمولاً قیمت لوله مانیسمان بیشتر از قیمت لوله‌های درزدار است. حال این سؤال پیش می‌آید که چه عواملی سبب گران بودن این لوله فولادی می‌شوند؟ برای بررسی عوامل مؤثر بر نرخ لوله مانیسمان با ما همراه باشید.

مهم ‌ترین عوامل مؤثر بر نرخ لوله مانیسمان کدام اند؟

لوله مانیسمان یکی از پرکاربردترین مقاطع فولادی در زمینه انتقال آب، نفت و گاز است. دامنه کاربردی گسترده این لوله به دلیل قابلیت تحمل فشار و نیروی زیاد حتی تا دماهای بالا است. تحمل فشار لوله مانیسمان توسط پارامتری به نام رده لوله مانیسمان مشخص می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر پیرامون تحمل بار این نوع لوله می‌توانید به مقاله تفاوت لوله مانیسمان رده 40 و 80 مراجعه نمایید. خواص مطلوب لوله‌های مانیسمان که به سبب عدم وجود درز جوش در آن‌هاست قیمت گران این محصولات را به دنبال دارد. اما عوامل دیگری نیز وجود دارند که بر قیمت تمام‌شده لوله مانیسمان اثر می‌گذارند. در ادامه به مهم‌ترین عوامل مؤثر بر نرخ لوله مانیسمان اشاره خواهیم کرد.

قیمت ارز و دلار

قیمت دلار بیشترین تأثیر را بر قیمت لوله مانیسمان دارد. شاید بگویید که صفر تا صد تولید لوله مانیسمان در داخل کشور انجام می‌شود و چرا نرخ دلار باید بر قیمت آن اثر بگذارد. اما آیا می‌توانید در این کشور کالایی را بیابید که نرخ دلار بر آن بی‌اثر باشد؟ تأثیر دلار بر قیمت لوله مانیسمان درصورتی‌که این محصولات وارداتی باشند بسیار بیشتر است. بااین‌حال، لوله‌هایی که در داخل کشور هم تولید می‌شوند در برابر نوسانات دلار در امان نیستند.

میزان عرضه و تقاضا

یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر نرخ لوله مانیسمان، میزان عرضه و تقاضا است که از جنبه‌های مختلفی می‌تواند بر قیمت این محصول اثر بگذارد. اگر عرضه و تقاضا مستقیماً به این محصول مرتبط باشد، در صورت افزایش عرضه و کاهش تقاضا، قیمت این لوله کاهش یافته و اگر تقاضا زیاد و عرضه کم باشد، سبب گرانی لوله مانیسمان می‌شود. میزان عرضه و تقاضا برای لوله مانیسمان به نوع کاربرد و مقایسه خواص و مشخصات لوله درزدار و بدون درز برای کاربرد یادشده بستگی دارد.

قیمت مواد اولیه

منظور از مواد اولیه گندله آهن، آهن اسفنجی و انواع شمش فولادی است که زمینه‌ساز تولید محصولات نهایی فولادی هستند. قیمت مواد اولیه بر اساس قیمت جهانی سنگ‌آهن و شمش CIS تعیین می‌شود که در این صورت قیمت دلار این اثر را دوچندان می‌کند. مواد اولیه تولید محصولات فولادی در کشور به‌طور کامل قابل‌تولید هستند اما کارخانه‌ها با عرضه محصولات خود مطابق با قیمت جهانی آهن، موجب گران شدن قیمت محصولات نهایی فولادی می‌شوند.

قیمت جهانی شمش فولادی

قیمت جهانی شمش فولاد در هر ناحیه متفاوت از سایر نقاط است. مثلاً قیمت شمش CIS با شمش فوب خلیج‌فارس و نیز قیمت شمش حوزه آمریکا متفاوت از یکدیگرند و هرکدام بر محصولات تولیدی آن ناحیه اثر می‌گذارند. درصورتی‌که قیمت شمش فولاد در ایران بر مبنای دلاری و حوزه CIS محاسبه شود، نوسانات نرخ دلار نیز این اثر را تشدید کرده و موجب گران شدن محصولات پایه فولادی در ایران می‌شود. به دنبال آن نیز قیمت محصولات نهایی فولادی ازجمله لوله مانیسمان افزایش می‌یابد.

روش تولید لوله مانیسمان

روش تولید لوله مانیسمان یکی از اصلی‌ترین مشخصه‌ها در تعیین قیمت آن است. مهم‌ترین روش‌های تولید لوله مانیسمان شامل ریخته‌گری گریز از مرکز و اکستروژن می‌شوند. در حالت ریخته‌گری گریز از مرکز، فولاد مذاب به دیواره قالب پاشیده می‌شود و با خنک شدن بر روی دیواره قالب، جداره این لوله را شکل می‌دهد. اما روش اکستروژن شامل عبور یک سنبه از وسط شمش فولادی است که یک مقطع توخالی و طویل حاصل می‌شود.

لوله مانیسمانی که به روش اکستروژن تولید می‌شود به دلیل اینکه از نوع کارشده است، استحکام بالاتری داشته و از ریزساختار ریزدانه‌تر و کشیده‌تری برخوردار است که منجر به بهبود خواص آن می‌شود. به همین دلیل انتظار می‌رود قیمت لوله مانیسمان تولیدشده به روش اکستروژن گران‌تر از نوع تولیدشده به روش ریخته‌گری باشد.

مقایسه نرخ لوله مانیسمان و لوله درزدار

همان‌طور که گفته شد لوله‌ها در دو نوع مانیسمان و درزدار تولید می‌شود. تولید لوله مانیسمان به روش اکستروژن یا ریخته‌گری گریز از مرکز تولید شده و لوله درزدار از طریق جوشکاری ورق فولادی تولید می‌شود. درنتیجه، تولید لوله درزدار ساده‌تر بوده و نیاز به امکانان کمتری دارد. از طرفی، درز جوش خود یک ضعف متالورژیکی محسوب می‌شود که می‌تواند حاوی انواع آخال‌ها و ناخالصی‌ها و نیز انواع ترک باشد که کیفیت و استحکام جوش را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

ضمن اینکه، درز جوش از نظر شیمیایی فعال‌تر از فلز پایه بوده و در برابر خوردگی مقاومت کمتری دارد. ازآنجایی‌که اصلی‌ترین کاربرد لوله‌های فولادی انتقال سیالات شیمیایی و خورنده است، عدم جود درز جوش در آن‌ها یک مزیت محسوب می‌شود. بنابراین، قیمت لوله مانیسمان یا بدون درز به دلیل پیوستگی ساختاری، خواص مکانیکی بهتر و روش تولید دشوارتر بیشتر از قیمت لوله درزدار است.

جمع‌بندی

عوامل مؤثر بر نرخ لوله مانیسمان شامل نرخ ارز و دلار، قیمت جهانی شمش فولادی، میزان عرضه و تقاضا، روش تولید لوله و قیمت مواد اولیه مانند کک، زغال‌سنگ، گندله آهن، آهن اسفنجی و ... می‌شود. دراین‌بین عرضه و تقاضا و قیمت دلار بیشترین اثر را بر قیمت تمام‌شده لوله مانیسمان دارند. لوله مانیسمان به دلیل ساختار یکپارچه و پیوسته که خواص مکانیکی و شیمیایی مطلوبی را برای آن به دنبال دارد گران‌تر از لوله‌های فولادی درزدار است.

سؤالات متداول

1- نرخ لوله مانیسمان به چه عواملی بستگی دارد؟

نوسانات نرخ ارز و دلار، میزان عرضه و تقاضا، قیمت مواد اولیه ازجمله شمش فولادی، قیمت جهانی و روز آهن‌آلات، روش تولید لوله مانیسمان و...

2- لوله مانیسمان گران‌تر است یا لوله درزدار؟

لوله مانیسمان به دلیل خواص شیمیایی و مکانیکی بهتر، گران‌تر است.

3- آیا رده لوله مانیسمان در تعیین قیمت آن تأثیر دارد؟

بله، هرچه رده لوله مانیسمان افزایش یابد بیانگر افزایش ضخامت و بیشتر شدن قابلیت تحمل فشار در آن‌هاست و موجب گران‌تر شدن لوله می‌شود.