نحوه اتصال لوله داربستی و نکات اجرایی آن
دسترسی سریع به محتوای مقاله
اتصالات شاید مهم‌ترین بخش در هنگام نصب داربست به شمار می‌رود چراکه ایمنی داربست پس از کیفیت لوله داربستی به این اتصالات وابستگی دارد. از این رو برای اجرای اتصال لوله داربستی استانداردها و نکاتی وجود دارد که باید در هنگام نصب این پروفیل‌ها را رعایت کنید. در این مقاله با انواع اتصالات داربستی، نکات نصب و کاربرد هریک بیشتر توضیح خواهیم داد.
داربست چیست؟
از سازه داربست برای دسترسی افراد به ارتفاع در ساختمان‌سازی استفاده می‌کنند. داربست نوعی سازه موقت است که از اتصال لوله‌های فولادی توسط پروفیل‌های اتصال ساخته می‌شود. لوله داربستی 5 متداول‌ترین نوع این پروفیل است که از ورق سیاه تولید می‌شوند و معمولاً از ضخامت 2 الی 3 میلی‌متر و قطر خارجی لوله‌ها 48.3 میلی‌متر یا 2/1 1 اینچ برخوردار هستند. از این رو قیمت لوله داربستی به نرخ ورق‌های فولادی به ویژه قیمت ورق سیاه بستگی دارد. از دیگر پارامترهای تأثیرگذار بر قیمت این محصولات می‌توان به ضخامت و وزن لوله اشاره کرد. این پروفیل‌ها در طول‌های 3 و 6 متری در بازار موجود هستند. با توجه به بحث ارتفاع و ایمنی کارگران و عوامل ساختمانی، سازه داربست دارای نکات اجرایی و اتصالی دقیقی است که نحوه بستن لوله داربست ضروری‌ترین بخش در اجرای این سازه به شمار می‌رود. در ادامه با انواع این نکات اتصال داربستی بیشتر آشنا می‌شویم.
اتصال داربست چیست؟
اتصال داربست مجموعه از پیچ و مهره‌ها قفل‌ها، واشرها و سایر پروفیل‌های اتصالی است که از آن برای تثبیت ساختار داربست و رسیدن به ارتفاع بیشتر استفاده می‌کنند. اجزای پیچ و مهره در اتصال لوله داربست مجموعه از تجهیزات به صورت زیر است:
- قفل‌های محوری برای اتصال لوله‌های داربستی در یک راستا استفاده می‌شوند
- قفل‌های زاویه‌ای که برای اتصالات زاویه‌ای استفاده می‌شوند.
- دسته‌ها که به لوله‌های داربست متصل می‌شوند.
- واشرها که پیچ و مهره و سطح لوله را ثابت نگه می‌دارند.
بنابراین اصلی‌ترین وظیفه اتصالات داربست به هم قفل‌کردن لوله‌های داربستی در نقاطی است که به یکدیگر متصل می‌شوند. این نقاط می‌تواند هم به صورت هم‌راستا و عمود بر هم در کنار یکدیگر قرار گیرد.
انواع اتصالات لوله داربست چیست؟
با توجه به نوع سازه داربست و مشخصات آن از هریک از انواع زیر برای اتصال لوله داربست استفاده می‌کنند:
- اتصال بست خارجی (External Sleeve Coupler)
- اتصال کوپلر (Coupler)
- اتصال مفصل گردان (Swivel Coupler)
- اتصال تبدیل (Reduction Coupler)
- پین اتصال (Expanding Joint Pin)
1. اتصال بست خارجی (External Sleeve Coupler)
اتصال بست خارجی یک قطعه ساخته شده از فولاد فشرده با وزن 1200 گرم است که از آن برای اتصال لوله‌های داربستی با قطر خارجی یکسان به یکدیگر از قسمت انتهایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این قطعه در انواع اتصالات افقی، عمودی و مورب می‌توان استفاده کرد. از دقت کنید که از این اتصال‌دهنده نباید در سازه‌های تحت بارهای کششی استفاده کرد.
2. اتصال کوپلر (Coupler)
کوپلر یک قطعه مکانیکی بوشنی با وزن تقریبی آن نیز ۱۱۰۰ گرم در اتصالات هم‌راستا است که باعث اتصال دو لوله داربست و تبدیل آن‌ها به یک لوله بلند می‌شود. اتصال کوپر یک اتصال پر مقاومت و ایمن است و ازاین رو در اتصالات داربست تحت کشش و وزن بار زیاد کاربرد فراوانی دارد. این اتصال که از آن به جای پیچ و مهره و واشرها استفاده می‌شود، دارای دو نوع زیر است:
- کوپلر دوتایی (Double Coupler): این قطعه از فولاد آهنگری است که برای اتصال لوله‌هایی با قطر خارجی ۳/۴۸ میلی‌متر در زاویه راست مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- کوپلر Putlog: جهت ثابت نگه داشتن داربست در قسمت میانی و اتصال لوله‌ها به حالت افقی استفاده می‌شود.
3. اتصال مفصل گردان (Swivel Coupler)
وقتی لوله‌های داربستی در زوایای مختلفی به هم می‌رسند از اتصال‌دهنده مفصل گردان برای مهاربندی مورب استفاده می‌کنند. از اتصال مفصل گردان به عنوان جایگزین مناسب برای پیچ و مهره‌ها و در مواقعی واشرها یاد می‌کنند. اتصال مفصل گردان یک قطعه از فولاد آهنگری با وزن 1200 گرم است.
4. اتصال تبدیل (Reduction Coupler)
وقتی لوله‌های داربستی با دو قطر خارجی متفاوت به یکدیگر می‌رسند از این اتصال استفاده می‌کنند. در واقع اتصال تبدیل مشابه اتصال کوپلر است و تفاوتان به متفاوت بودن قطر خارجی لوله‌ها برمی‌گردد. این قطعه در دو نوع دوبل و گردان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
5. پین اتصال (Expanding Joint Pin)
وقتی لوله‌های داربستی از نظر ارتفاع و کاربری تحت فشار بالایی قرار بگیرند از پین اتصال به عنوان اتصال‌دهنده داربست استفاده می‌شود. پین اتصال یک قطعه از فولاد آهنگری و گالوانیزه با وزن حدود 1400 گرم است که در برابر رطوبت و زنگ‌زدگی مقاومت خوبی دارد. از پین اتصال برای متصل کردن لوله‌های داربستی با قطر داخلی یکسان استفاده می‌شود و در مقاطع تحت بارهای کششی نباید از آن استفاده کرد.
انواع فرم اتصالات داربست کدام اند؟
به‌طورکلی انواع فرم اتصال لوله‌های داربستی به دو شکل انجام می‌شود:
- داربست مثلثی
- داربست چکشی ستاره
داربست مثلثی
مثلث اجزای اصلی این شکل اتصال داربست است که معمولاً در پایه پل‌ها یا کفراژبندی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این داربست از سه تیپ فریم متفاوت با اندازه‌های 50 الی 100 سانتی‌متر و عرض 120 سانتی‌متری تشکیل شده که در ارتفاع‌های مختلف قابل تنظیم هستند. قیمت مناسب، سهولت نصب و عدم نیاز به آچارکشی، عدم نیاز به نیروی متخصص و مقاومت بالا در برابر بارهای سنگین از ویژگی‌های این اتصال داربستی به شمار می‌شود.
داربست چکشی ستاره
محورهای قائم و مهارهای افقی اجزای اصلی این شکل اتصال داربست است که معمولاً با پایه ارتفاع 5 متر شروع می‌شود. ارتفاع آن به وسیله دو سرجک در ارتفاع‌های مختلف قبال تنظیم شدن است. در داربست چکشی ستاره برای تنظیم مهار افقی به چکش‌کاری نیاز است و از مغزی و پین برای اتصال قسمت‌های پایه داربست استفاده می‌شود. سرعت نصب بالا، وزن سبک، قابلیت دسترسی به ارتفاع‌های بالا و عدم نیاز به تجهیزات خاص از مزایای این شکل اتصال داربست است.
نکات مهم در مورد اتصالات لوله داربست
- قطر بیرونی لوله اتصالات، کمی بیشتر از عدد اسمی آن در نظر گرفته می‌شود.
- با افزایش ارتفاع ضخامت لوله‌ها و اتصالات بیشتر می‌شود.
- به ازای هر ۴ متر ارتفاع ۱ متر پایه‌های نردبان عقب کشیده می‌شود.
- فاصله لوله‌های عمودی بین ۱٫۷ الی ۲ متر است.
- فاصله طبقات عمودی بین ۲ الی ۳ متر است.
- برای اتصالات لوله‌های داربستی، از حرارت برای خم کردن لوله‌ها استفاده نکنید.
- قطر بیرونی لوله ۴۸٫۳ میلی‌متر است
- ضخامت اسمی ۴ میلی‌متر است.
- فاصله لوله‌های داربست در عرض سکو ۷ الی ۱۶۰ سانتی‌متر است.
خرید اتصالات داربست
خرید اتصالات داربست باکیفیت با توجه به ایمنی و جان کارکنان بسیار پراهمیت است. در هنگام خرید اتصالات داربست به کارخانه تولیدکننده، وزن، نوع، ضخامت و مشخصات مدنظر با توجه به ارتفاع سازه داربست توجه کنید. برای اینکه یک خرید مقرون‌به صرفه‌را تجربه کنید و محصول موردنظر را به درستی انتخاب کنید، پیشنهاد می‌شود قبل از ثبت سفارش برای لوله‌های داربستی، مقاله راهنمای خرید لوله داربست را مطالعه نمایید.