علت ترکیدن انواع لوله آب و روش های جلوگیری از آن
دسترسی سریع به محتوای مقاله
ترکیدن لوله آب از جمله اتفاقات ناگواری است که احتمالاً هرکسی حداقل یک‌بار با آن روبرو می‌شود. ترکیدن لوله علاوه بر ایجاد خسارات مالی، در صورت عدم رسیدگی باعث اخلال در زندگی افراد شده و از این نظر کسی دوست ندارد با آن روبرو شود. شناخت دلایل ترکیدن لوله و راه‌های پیشگیری از آن، یکی از بهترین کارهایی است که می‌توانید انجام دهید تا دچار مشکلات ناشی از شکستن یا ترکیدن لوله آب کارشده در سقف یا کف نشوید. معمولاً خسارت مالی و روانی ناشی از شکستن لوله‌ها بسیار زیاد است و بهتر است از همان ابتدا بر نحوه اجرا و کیفیت لوله‌های استفاده شده در ساختمان نظارت شود. چرا که عدم مرغوبیت لوله و نحوه اجرای نادرست از جمله مهم‌ترین دلایل ترکیدن لوله‌های آب به شمار می‌روند. به همین دلیل شناخت انواع لوله‌های آب می‌تواند تاثیر زیادی در پیشگیری از ترکیدن لوله آب داشته باشد.
انواع لوله آب
انواع لوله آب براساس روش تولید
لوله‌ها براساس روش تولید به دو گروه اصلی زیر تقسیم می‌شوند:
- لوله‌های درزدار
- لوله‌های بدون درز یا مانیسمان
قیمت لوله مانیسمان با توجه به روش تولید پیچیده‌تر آن نسبت به لوله‌های درزدار گران‌تر است. به دلیل همین یکپارچگی ساختار و بدون درز بودن، دوام و خواص مکانیکی لوله‌های مانیسمان بیشتر از لوله‌های درزدار است.
انواع لوله آب براساس جنس لوله
هرچند در گذشته تنها از لوله‌های فولادی برای لوله‌کشی آب استفاده می‌کردند اما امروزه با توجه به قیمت لوله فولادی و متناسب با نحوه اجرا می‌توان از انواع متنوع لوله آب استفاده کرد. این تنوع در انواع لوله آب شامل موارد زیر می‌شود:
- لوله‌های فولادی مانند لوله گالوانیزه
- لوله استنلس استیل یا ضدزنگ
- لوله‌های پلاستیکی مانند لوله CPVC، لوله پولیکا یا لوله PVC و لوله‌های GRP
- لوله‌های چدنی مانند لوله آهن داکتیل
- لوله آب 5 لایه
لوله‌های فولادی
لوله‌ها و به‌ویژه لوله‌های فولادی جزو پرکاربردترین مقاطع در صنعت به شمار می‌روند. از جمله مهم‌ترین لوله‌های فولادی می‌توان به لوله داربست ، لوله مبلی، لوله گالوانیزه و لوله گاز اشاره کرد. قیمت انواع لوله‌های فولادی مانند لوله داربست به وزن مقطع موردنظر بستگی دارد. از این میان لوله گالوانیزه به دلیل مقاومت بیشتر در برابر پوسیدگی و دوام بالا محبوبیت زیادی در بین صنعت‌کاران و مشتریان دارد.
لوله آب گالوانیزه
لوله گالوانیزه از طریق ورق‌هایی که به دو روش نورد گرم و نورد سرد تولید می‌شوند، ساخته می شود. این لوله‌ها هم می توانند به‌صورت درزدار و هم بدون درز تولید شوند. اما نکته مهم اینجاست که اگر این لوله‌ها به‌صورت درزدار تولید شوند (جوشکاری ورق گالوانیزه)، باید محل خط جوش پس از اتمام فرآیند جوشکاری مجددا گالوانیزه شود و یا اینکه ابتدا فرآیند جوشکاری ورق‌ها (استفاده از ورق های سیاه یا روغنی) و ساخت لوله به اتمام برسد و سپس لوله‌ها گالوانیزه شوند. قرار گرفتن پوششی از فلز روی بر سطح این لوله باعث می‌شود که لوله گالوانیزه در برابر زنگ‌زدگی، خوردگی و پوسیدگی مقاومت بالایی داشته باشد که آن را برای لوله‌کشی‌های سبک مناسب می‌کند.
لوله آب استنلس استیل
لوله فولادی استنلس استیل از انواع فولادهای آلیاژی محسوب می‌شود که در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی مقاومت بسیار بالاتر نسبت به لوله‌های گالوانیزه دارد.
لوله آب پلاستیکی
لوله‌های آب پلاستیکی هرچند نسبت به لوله‌های فولادی در برابر خوردگی مقاوم‌تر و سبک‌تر هستند اما در برابر گرما و فشار آسیب‌پذیرند و به‌مرور زمان دچار تغییر شکل و فرسایش می‌شوند.
لوله UPVC یا پولیکا
لوله پولیکا یا همان UPVC از انواع بهبود یافته لوله‌های پلاستیکی است و نسبت به این لوله‌ها مقاومت بیشتری در برابر خوردگی دارد. از نقاط ضعف آن آسیب‌پذیری و امکان شکستن در برابر فشار است.
لوله آهن داکتیل
لوله‌های آهن داکتیل ترکیبی از استحکام لوله‌های فولادی و سختی و مقاومت به سایش لوله‌های چدنی خاکستری را در خود جای داده است و برای برخی کاربردها که به هردو ویژگی نیاز دارند، مناسب تر خواهد بود.
لوله آب 5 لایه
این لوله از فلز و پلی اتیلن ساخته می‌شوند و از این رو ترکیبی از خواص استحکام لوله‌های فولادی و مقاومت در برابر خوردگی لوله‌های پلاستیکی را دارا است و می‌تواند جایگزین مناسبی برای لوله های قدیمی آب باشد. در پاره‌ای از موارد انواع دیگری از لوله‌ها مانند لوله‌های بتنی نظیر لوله بتنی مسلح RCP نیز در لوله‌کشی آب مورد استفاده قرار می‌گیرند. به منظور آشنایی و مقایسه انواع روش های لوله کشی ساختمان به این لینک مراجعه نمایید.
دلایل ترکیدن لوله آب
از دلایل ترکیدن لوله آب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خوردگی، فرسوده شدن و پوسیدگی لوله‌های فولادی آب توسط رطوبت، اسیدی بودن آب داخل لوله‌ها و الکترولیت موجود در مصالح و خاک اطراف لوله
- یخ‌زدگی لوله‌ها و ترکیدن به دلیل انبساط آب
- نوسانات فشار آب و عدم تحمل لوله
- نقص در آب‌بندی لوله براساس خطای فنی لوله‌کش، خرابی نشیمنگاه‌ها و واشرهای آب‌بندی
- گرفتگی لوله
- عدم عایق‌کاری مناسب
- نشست زمین و ساختمان
راه های جلوگیری از ترکیدن لوله آب
برخی از عوامل مانند کیفیت، میزان رسوبات و اسیدی بودن آب منطقه از کنترل شما خارج است و نمی‌توان برایان‌ها اقدامی کرد. از راه‌های عملی جلوگیری از ترکیدن لوله آب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- از لوله‌های مرغوب در لوله‌کشی استفاده کنید.
- در هنگام لوله‌کشی از متخصصان باتجربه استفاده کنید.
- از ورود زباله مانند مواد غذایی و مو به داخل چاه جلوگیری کنید.
- در صورت گرفتگی حتماً با توجه به جنس لوله از یک یاز روش‌های رفع گرفتگی استفاده کنید.
- لوله‌های فولادی را به کمک پشم‌شیشه، ورقه‌های آلومینیومی، فوم پلی‌اتیلن و فایبرگلاس به دقت عایق‌کاری کنید.
- از لوله‌ها در برابر سرما و گرما محافظت کنید.
- سیستم گرمایشی مرکزی ساختمان را مرتباً بررسی و سرویس نمایید.
- در صورت عدم حضور طولانی‌مدت در خانه، فلکه آب را ببندید و با باز کردن شیر آب، لوله‌ها را از آب تخلیه کنید.
- سیستم لوله‌کشی ساختمان را هرساله بررسی کنید.
سخن پایانی
در صورت ترکیدن لوله آب در اولین اقدام، آب و برق خانه را قطع کنید. قطع آب مانع از افزایش آسیب به لوله و قطع برق مانع از برق‌گرفتگی می‌شود. در فصول سرد شیرهای آب سرد و گرم را باز کنید و آب لوله‌ها را خالی کنید تا فشار داخل لوله را کم کرده و مانع از یخ‌زدگی آب در داخل لوله شوید. پس از این اقدامات با لوله‌کش تماس بگیرید.